ಸೆಬಿ (SEBI)

ಭಾರತದ ಷೇರು ಮತ್ತು ವಿನಿಮಯ ಮಂಡಳಿ


ಸೆಬಿಯು ಪರಿಚಯ

ಸೆಬಿ (SEBI) ಎಂದರೆ ಭಾರತದ ಷೇರು ಮತ್ತು ವಿನಿಮಯ ಮಂಡಳಿ (Securities and Exchange Board of India). ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವಾಗಿದೆ. ಸೆಬಿಯು 1988ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿದ್ದು, 1992ರಲ್ಲಿ ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ.

ಸೆಬಿಯ ಉದ್ದೇಶಗಳು:

  • ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ರಕ್ಷಣಾ: ಸೆಬಿಯು ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಲು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ.
  • ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ: ಸೆಬಿಯು ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಸುಧಾರಿಸಲು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
  • ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ನಿರೀಕ್ಷಣೆ: ಸೆಬಿಯು ಷೇರು ವಿನಿಮಯಗಳು, ಕಂಪನಿಗಳು ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ನಡುವಿನ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.

ಸೆಬಿಯು ಹೇಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ:

  • ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ: ಸೆಬಿಯು ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ.
  • ಪರೀಕ್ಷಣೆ: ಸೆಬಿಯು ಕಂಪನಿಗಳ ಮತ್ತು ಷೇರು ವಿನಿಮಯಗಳ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ.
  • ಶಿಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ದಂಡನೆ: ಸೆಬಿಯು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಶಿಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ದಂಡನೆ ವಿಧಿಸುತ್ತದೆ.

ಸೆಬಿಯು ಮಹತ್ವ:

ಸೆಬಿಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಸುಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿಡಲು ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ.